Εκκλησία των Αγίων Αναργύρων στους Αγίους Βαβατσινιάς
Το χωριό Άγιοι Βαβατσινιάς, σύμφωνα με την παράδοση, επισκέφθηκαν οι θαυματουργοί Άγιοι Ανάργυροι. Το πέρασμα τους από το χωριό σηματοδοτούν η εκκλησία, οικοδόμημα του 19ου αιώνα, ένα δέντρο, γνωστό με την επονομασία «σχινιά των Αγίων» , αλλά και το αγίασμα τους.
Η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων, Κοσμά και Δαμιανού, είναι κτισμένη στο κέντρο του χωριού, στη βάση μιας αρχαιότερης εκκλησίας. H εκκλησία κτίστηκε το 1871 πάνω στα θεμέλια μιας αρχαιότερης εκκλησίας, κτίσμα του 16ου αιώνα. Τα εγκαίνια της μεταγενέστερης και σωζόμενης μέχρι σήμερα εκκλησίας τελέστηκαν τέλη του 19ου αιώνα, το 1893.
Η τρίκλιτη εκκλησία στους Άγιους Βαβατσινιάς, είναι χτισμένη με τοπικό πέτρωμα, όπως και αρκετά παραδοσιακά σπίτια του χωριού, γεγονός που της προσδίδει ιδιαίτερη γραφικότητα. Η στέγη της εκκλησίας, η οποία έτυχε επιδιόρθωσης, είναι αμφικλινής και φτιαγμένη από κεραμίδια. Το καμπαναριό της εκκλησίας, που ορθώνεται μεγαλόπρεπο στις μέρες μας, ήδη από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του, λόγω κακής δόμησης κινδύνεψε να γκρεμιστεί, αλλά χάρη στην προσωπική συμβολή ενός δωρητή, σώθηκε. Η ολοκληρωτική επιδιόρθωση του καμπαναριού επιτεύχθηκε μόλις το 1968.
Το εσωτερικό της εκκλησίας είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό. Το τέμπλο είναι σκαλιστό, ντυμένο με εικόνες που γοητεύουν με τα ζωντανά χρώματά τους. Το τόσο ξεχωριστό εικονοστάσι, έχει σκαλιστεί από τον τεχνίτη «Μιχαήλ εξ Ιδαλίου». Παράλληλα, την εκκλησία κοσμούν εξαίσιες τοιχογραφίες.
Πλησίον της εισόδου του ιερού, βρίσκεται μια μεγάλη τοιχογραφία του Αγίου Γεωργίου, ενώ στο εσωτερικό του ιερού, τοιχογραφία που αναπαριστά τη θυσία του Αβραάμ. Δυστυχώς, η τοιχογραφία με τη θυσία του Αβραάμ δεν σώζεται εξ' ολοκλήρου, εφόσον σύμφωνα με τον κοινοτάρχη, έχει υποστεί διάβρωση.
Ο ιερέας του χωριού, μας πληροφορεί πως μερικές από τις σωζόμενες εικόνες, οι οποίες έχουν ανεβρεθεί πρόσφατα, πιθανότατα να είναι προγενέστερες του 16ου αιώνα. Οι συγκεκριμένες εικόνες, σύμφωνα πάντοτε με τον ιερέα του χωριού, βρίσκονταν θαμμένες για αιώνες, δίπλα από την εκκλησία και ανεβρέθηκαν, έπειτα από πρωτοβουλία του ιδίου. Αφορμή για την ανασκαφή στάθηκε μια μαρτυρία, που ταξίδευσε προφορικά μέσα στους αιώνες. Σαφέστερα, για πολλά χρόνια, οι ιερείς ανέφεραν πως μέχρι να ολοκληρωθεί η ανέγερση της εκκλησίας του 18ου αιώνα πάνω στα θεμέλια της παλαιότερης εκκλησίας του 16ου αιώνα, η τελευταία κατεδαφιζόταν σταδιακά. Έτσι μέχρις ότου η εκκλησία να κατεδαφιστεί εντελώς, το περιεχόμενό της, ειδικότερα οι εικόνες, παρέμεναν εκτεθειμένες και τελικά με το πέρασμα του χρόνου, θάφτηκαν στην αυλή της νεότερης εκκλησίας, του 18ου αιώνα. Ο σημερινός ιερέας βασισμένος στη μαρτυρία των προκατόχων του, άρχισε την ανασκαφή και πράγματι ανακάλυψε τις εικόνες. Οι προαναφερόμενες εικόνες, που χρονολογούνται περίπου στο 16ο αιώνα, έπειτα από εισήγηση του ιερέα, θα συντηρηθούν από την αρμόδια υπηρεσία .
Ιδιαίτερη εντύπωση και θαυμασμό προκαλεί μια ιταλική καρέκλα, η οποία αποτελεί δημιούργημα του 16ου αιώνα. Η συγκεκριμένη καρέκλα κινδυνεύει να καταστραφεί, γιατί δυστυχώς δεν έτυχε της κατάλληλης φροντίδας, παρά την ιστορική της αξία.
Όπως συνάγεται, η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων, αποτελεί ένα σημαντικό μνημείο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, του οποίου η διαφύλαξη είναι βαρυσήμαντη. Ήδη, η εκκλησία βρίσκεται υπό την επίβλεψη του τμήματος αρχαιοτήτων, ως μνημείο κατηγορίας Β΄.
Εν κατακλείδι, η σχετική παράδοση για το πέρασμα των Αγίων Αναργύρων, Κοσμά και Δαμιανού, από το χωριό, σώζεται τόσο μέσα από την εκκλησία, το αγίασμα, τη «σχινιά», όσο και από τις αφηγήσεις των κατοίκων του. Είναι αξιοσημείωτο πως οι περισσότεροι κάτοικοι στο χωριό έχουν την προσωπική εμπειρία από θαύματα των Αγίων. Κρίνεται αναγκαίο, όλα τα πιο πάνω «μνημεία» να συντηρηθούν, ούτως ώστε να γνωρίσουν βαθύτερα οι επερχόμενες γενιές, την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μας.
Πηγές:
«Ακολουθία και παρακλητικός κανόνας των Αγίων και θαυματουργών Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού», Άγιοι Βαβατσινιάς, 1999, έκδοση Ιερού Ναού Αγίων Αναργύρων,
Γιώργου και Μάχης Καρούζη, «Άγιοι Βαβατσινιάς», Ταξίδια στην Κύπρο, τ. 3, Λευκωσία, 1983,σ.107-110
George Karouzis and Christina G. Karouzis, Touring Guide of Larnaka, Nicosia, 1993
Ιερέας του ναού Αγίων Αναργύρων, Παπαγεώργιος Παπακυριακού
Κοινοτάρχης Αγίων Βαβατσινιάς, Κυριάκος Παπακυριακού.
|
